Carnaval is een volksfeest. Het valt binnen de christelijke traditie op de zondag, maandag en dinsdag direct voorafgaand aan de vastentijd van 40 dagen. In Nederland wordt het van oorsprong alleen door katholieken gevierd, voornamelijk in het zuiden en delen van oosten. Eén van de grootste carnavalsvieringen in Nederlands Limburg vindt plaats in Maastricht. Daar werd in 1839 de sociëteit Momus opgericht. Deze sociëteit heeft het spontane volksfeest een iets meer georganiseerd karakter gegeven door naar Rijnlands voorbeeld zittingen en optochten te houden. Momus ging in 1939 ter ziele, maar na de Tweede Wereldoorlog werd rol van Momus overgenomen door de Carnavalsvereniging 'De Tempeleers'. In de Maastrichtse Carnaval wordt veel aandacht besteed aan de kostuums ('pekskes') en aan het schminken van het gezicht. Een groot deel van het feest speelt zich daar ook in de buitenlucht af; het zogenaamde Straatcarnaval ('straotkarneval').

Een verhaal apart is de traditie van de Maastrichtse Carnavalsmuziek. Werd er voor de Tweede Wereldoorlog nog gebruik gemaakt van 'Hollandse' garnizoensliederen om het feest cachet te geven, na de oorlog is op instigatie van de Momus en de Tempeleers het gebruik geïntroduceerd om voor de gelegenheid eigen liederen te schrijven, de "vastelaovendsleedsjes". Op een concours wordt ieder jaar een liedje van het jaar verkozen. Zo is er in de loop der decennia een repertoire van honderden liedjes ontstaan. Het eerste, in 1946, heette heel toepasselijk "Carnaval in Mestreech". Op straat werden deze liedjes die in marstempo worden gespeeld, aanvankelijk begeleid door accordeon en trompet. Vanaf de jaren zestig raakten de "Zaate Hermeniekes", ("Zatte Harmonieën") in zwang.

Gaandeweg werd het scala aan musicale stijlen ook uitgebreider. Op een willekeurige canavalsavond is een hybride mix van onder andere cancan, samba, operette, wals, hiphop, house, pop, Afrikaanse percussie te horen. Een goed beeld van de Maastrichte Carnavalsmuziek geven de compilatie cd "de Boonte Störm" en de filmdocumentaire "'t Sjoenste Leedsje".

Met de huidige, volle ziekenhuizen gelasten veel verenigingen en steden in Limburg de aftrap van het carnavalsseizoen weer af. Vorig jaar ook al i.v.m de Corona pandemie. In Brabant gaat veel wél door.