Prehistorische strips

Strips in de Krant

Wat lees jij snel als je de Taptoe krijgt? Juist, de strips.
Meer dan honderd jaar geleden waren er in New York twee bekende krantenuitgevers: Joseph Pulitzer en William Randolph Hearst. Zij wilden allebei elke dag zo veel mogelijk kranten verkopen. Op een keer merkten ze dat mensen het leuk vonden als er grappige tekeningen in hun kranten stonden: strips. Dan verkochten ze wel twee keer zo veel kranten als anders. Dus met strips konden ze veel geld verdienen! Dat werd knokken. De uitgevers wilden allebei de beste tekenaars hebben. Die probeerden ze zelfs van elkaar af te pikken. Er moesten ook steeds méér strips in de krant. Eerst één bladzijde per week, al snel acht per week. En later moesten de tekenaars elke dag een strip maken.

De eerste beroemde krantenstrips waren allemaal grappig, zoals 'Buster Brown', 'The Katzenjammer Kids' en 'Mutt and Jeff'. Later kwamen er ook spannende strips. Bijvoorbeeld 'Buck Rogers', 'Tarzan', 'Dick Tracy'.
De strip 'The Katzenjammer Kids' is begonnen in 1897, en wordt nu nog steeds elke dag gemaakt! Door een andere tekenaar, natuurlijk.


Peanuts 'Peanuts' van Charles M. Schulz is een heel bekende Amerikaanse krantenstrip. Het gaat over Charlie Brown, zijn vrienden en vriendinnen, en zijn hond Snoopy. Charlie Brown vindt zichzelf saai en vervelend, maar de krantenlezers vonden hem geweldig. De strip Peanuts was heel populair. Hij stond elke dag in wel 2300 verschillende kranten! Van de strip is veel 'merchandising' verkocht. Dat zijn spullen met plaatjes van de Peanuts erop. T-shirts, stickers, poppetjes, sleutelhangers, enzovoort. Vooral Snoopy zag je overal.
De naam Peanuts is niet door de maker bedacht. Maar door iemand die er toevallig bij was toen het eerste stripje in de krant kwam. Die persoon vond de echte naam 'Li'l Folks' (Kleine Lui) niet geschikt. En hij vond de stripfiguurtjes wel een beetje op wandelende pinda's (=peanuts) lijken!
Die eerste Peanuts-strip is uit 1950. Charles M. Schulz is de strip blijven maken tot zijn dood in 2000.

Stripboeken 

Strips begonnen dus als een trucje om meer kranten te verkopen. Pas later werden er stripboekjes gemaakt met alleen maar strips erin.
Een van die eerste stripboekjes ging over een kind van een andere planeet. Hij komt op aarde, en blijkt hier supersterk te zijn. Het ruimtekind trekt een kleurig pakje aan en begint boeven te vangen: 'Superman'.
Superman was een enorm succes. Er werden al snel méér strips gemaakt over superhelden: 'Batman', 'Flash', 'Wonder Woman' en nog veel meer.
Zulke superheldenstrips worden nog steeds gemaakt.

Europese strips 

Strips uit Nederland
In BrusEr zijn natuurlijk ook leuke Nederlandse strips. Een van de eerste was 'Bulletje en Boonestaak'. De strip 'Tripje en Liezebertha' was in 1923 zelfs een echte hit! Weer later kwamen de spannende strips over 'Kapitein Rob', 'Eric de Noorman', de voetballer 'Kick Wilstra' en detective 'Dick Bos'.
Een bekende grappige Nederlandse strip is Sjors en Sjimmie.
Misschien moet je 'Donald Duck' ook meetellen bij de Nederlandse strips. Veel Donald-Duckstrips worden in Nederland gemaakt, door Nederlandse tekenaars en schrijvers.

Een heel bekende Nederlandse strip is 'Tom Poes' van Marten Toonder. Die gaat over de avonturen van Tom Poes en zijn dikke vriend Olivier Bommel. Ze leven in een vreemde, sprookjesachtige wereld. Van Tom Poes zijn verschillende soorten verhalen gemaakt: gewone strips met tekstballonnen in de plaatjes, en krantenstrips, die eruitzien als een rij plaatjes met tekst eronder. Marten Toonder is gestopt met het maken van deze strips. Je kunt deze Tom-Poesverhalen wel nog steeds in de winkel vinden. Daar staan ze niet tussen de strips, maar tussen de 'echte' boeken.
'Gewone' strips van Tom Poes worden wel nog gemaakt. De tekenaar daarvan heet Dick Matena. Hij heeft ook strips gemaakt van beroemde oude kinderboeken: Kruimeltje, Dik Trom en Pietje Bell.

Soorten strips

Simpel gezegd bestaan er twee soorten strips: grappige strips en spannende strips.

Grappige strips zijn vaak korte verhalen van een paar bladzijden, of zelfs maar een paar plaatjes. Grappige strips zijn vaak een beetje overdreven en heten 'karikaturaal', maf getekend: de figuurtjes hebben dikke neuzen, grote hoofden of lijken wel van rubber. Ze lijken helemaal niet echt. Avonturenstrips zijn meestal wat langer en de tekeningen lijken 'echter'.
Er is geen duidelijke grens tussen de twee soorten. Sommige grappige strips zijn ook spannend, bijvoorbeeld Asterix.
Spannende strips zijn soms ook grappig, bijvoorbeeld Kuifje.

Ook heb je gagstrips, tekststrips en ballonstrips, een gagstrip is een klein grapje van meestal maar 3 plaatjes, een tekststrip is een strip waar de tekst onder het plaatje staat. En dan als laatste de ballonstrip, dat is een strip waarbij de tekst in het plaatje staat.

Oude strips 

Niet alle oude strips, maar sommige wel zijn zeer zeldzaam en dus duur. Van 'Kuifje in de Sovjetunie' zijn de eerste keer bijvoorbeeld maar heel weinig boekjes gedrukt. Er zijn verzamelaars die veel geld over hebben voor zo'n zeldzaam stripalbum.
De 'Stripkatalogus' van Hans Matla is een boek waarin alle Nederlandstalige strips staan. Deze katalogus wordt in stripwinkels gebruikt als prijslijst.
Sommige oude strips zijn juist hartstikke. Op markten en beurzen kun je soms voor een paar euro-centen een oud stripalbum kopen. En als je dat nu leest, is het nog net zo leuk als toen het voor het voor het eerst uitkwam.

Striptekenaar worden 

Allereerst en allerbelangrijkst: om striptekenaar te worden, moet je veel zélf doen.
Er zijn in Nederland geen scholen speciaal voor striptekenaars. Er bestaan wel scholen waarop je kunt leren tekenen.
Je kunt een hoop lezen over strips. Je kunt strips bestuderen om te kijken hoe ze zijn gemaakt. Misschien vind je een striptekenaar die erover vertelt. Maar uiteindelijk moet je zélf aan de slag en heel hard oefenen.
Is strips tekenen een goede manier om snel rijk te worden? Jammer genoeg niet. Tekenaars van populaire strips kunnen best veel geld verdienen. Maar het is altijd maar afwachten of je strip populair wordt.
Gelukkig vinden de meeste stripmakers het leuk om strips te maken. En werk dat je leuk vindt, doe je altijd graag.

Hoe wordt een strip gemaakt 

Eerst moet een strip worden bedacht. De bedenker van een stripverhaal, noem je een 'scenarist', net als bij de film. Sommige scenaristen schrijven hun idee gewoon op. Andere maken er een simpel stripverhaaltje van. Daaraan kun je al een beetje zien hoe de strip gaat worden.
Een stripscenario kun je gewoon met potlood en papier maken, met een schrijfmachine of op een computer.

Dan gaat de tekenaar aan het werk. Die maakt eerst een schets van een stripbladzijde. Niet alleen moet elk plaatje mooi zijn, samen moeten de plaatjes een mooie bladzijde opleveren. En het verhaal moet duidelijk worden verteld.
Daarna maakt de tekenaar de bladzijde 'af' op beter papier, met Oost-Indische inkt. Sommige tekenaars inkten met een pen, andere liever met een dun penseel. Het papier en de tekenspullen waarmee echte tekenaars werken, kopen ze meestal bij speciale winkels.

Als de tekening af is, moet de tekst in de strip worden geschreven, en de pagina moet worden ingekleurd. Deze karweitjes gebeurden vroeger met de hand.
Een goede 'letteraar' kan heel knappe dingen doen met de tekst. Aan de letters kan hij laten zien of iemand boos is, of verdrietig, of uit welk land iemand komt. Een goed voorbeeld zie je in 'Asterix en het eerste legioen'. Daarin worden verschillende soorten letters gebruikt voor figuren die uit verschillende landen komen.
Tegenwoordig wordt het letteren vaak op een computer gedaan.

De meeste strips worden niet door de tekenaar ingekleurd. Dat doet een speciale inkleurder. Een paar jaar geleden werkte die nog met plakkaatverf. Tegenwoordig gebeurt ook het inkleuren meestal op de computer.

Uiteindelijk gaat de strippagina naar de drukker, die van één originele strippagina een heleboel kopieën drukt.


Een bladzijde van de strip 'Prinses Aster' als scenario (1), als schets (2), netjes geïnkt (3), als computerbestand, om te letteren en te kleuren (4), en afgedrukt in Donald Duck (5). Prinses Aster wordt gemaakt door Wilma van den Bosch.)

Wat heeft een striptekenaar nodig 

Om te schetsen wordt schetspapier gebruikt, een potlood en een gum.
Het inkten gebeurt meestal op speciaal, stevig papier. Voor de randen van de plaatjes zijn een liniaal nodig en een dunne zwarte viltstift. Die 'kaders' worden ook vaak met een buisjespen getrokken. Dat is een pen die altijd even dikke lijnen tekent. Het inkten gebeurt met zwarte inkt en pen of penseel. Elke tekenaar zoekt uit met welk materiaal hij het liefste tekent.
Er is witte verf nodig om inktfoutjes te corrigeren. Sommige tekenaars gebruiken liever geen verf. Zij schrapen inktfouten van het papier af, met een scherp mesje.
Om een kleurenstrip te maken, kun je ecoline of verf gebruiken, of een computer.

Een blok tekenpapier (1), vulpotlood, gum en een mesje (2), pen en zwarte inkt, en een kladvelletje om de pen op te proberen (3), liniaal (4), witte verf en een penseeltje (5), schaar en lijm, voor als je een nieuw plaatje op je tekening wilt plakken, en iets om je pen en penseel aan schoon te vegen (6).
Een striptekenaar werkt vaak op 'deadline'. Dat betekent dat je tekening op tijd klaar moet zijn. Daarom heb je ook een agenda (7) nodig.)

De meeste tekenaars werken op een tekentafel. Daarvan kun je de bovenkant ietsje schuin zetten.
.