Het klimaat is altijd in beweging. Natuurlijke en menselijke invloeden zorgen voor verandering.
Zo is de gemiddelde temperatuur van de aarde in de afgelopen 130 jaar met 1 graad gestegen. In Nederland met zelfs 1,7 graden.
Ook is de zeespiegel in die tijd met 20 centimeter gestegen. Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor mens, natuur en milieu.
Het klimaat verandert door veel verschillende oorzaken, zoals:
de activiteit van de zon;
de toename van broeikasgassen in de lucht;
vulkaanuitbarstingen;
meteorietinslagen.
Broeikasgassen als CO2 en methaan zorgen ervoor dat warmte wordt vastgehouden en daardoor stijgt de temperatuur op aarde. Zonder broeikasgassen zou de aarde ijskoud zijn, maar met teveel broeikasgassen wordt het juist te heet.
De toename van CO2
komt vooral door de verbranding van aardolie, aardgas en steenkool, fossiele brandstoffen.
De toename van methaan komt door landbouw (bijvoorbeeld koeien en rijstvelden), moerasgas in
waterrijke gebieden en door weglekken van aardgas.
Als de uitstoot van broeikasgassen in hetzelfde tempo doorgaat, wordt het steeds warmer op aarde. Met grote gevolgen voor mens, natuur en milieu. Het groei- en bloeiseizoen begint al vroeger. Leefgebieden van dieren en planten veranderen, bijvoorbeeld door hogere temperaturen. Daardoor sterven steeds meer dieren en plantensoorten uit of vertrekken zij uit hun leefgebied. Ook kan hun leefgebied door klimaatverandering juist groter worden.
We krijgen vaker last van extreem weer. Er komen meer stortregens, zwaardere stormen of juist lange drogere en hete perioden. Nederland is extra kwetsbaar voor overstromingen omdat ons land voor een groot deel onder de zeespiegel ligt. En de aanleg van hogere dijken is heel kostbaar.
Ook kan klimaatverandering leiden tot een tekort aan drinkwater of voedsel. Daardoor ontvluchten steeds meer mensen hun regio of land. Dit kan gevolgen hebben voor de Nederlandse handel, die sterk afhankelijk is van de wereldeconomie.
Het veranderende klimaat kan nadelig zijn voor onze gezondheid. Denk aan luchtwegklachten door luchtvervuiling of meer allergieën. Door veranderingen in temperatuur, vochtigheid en neerslag kunnen infectieziekten meer ruimte krijgen.
De veranderingen van het klimaat gaan extreem snel, zo schrijft het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) in het rapport. De klimaatdeskundigen zeggen dat het afgelopen decennium waarschijnlijk de warmste periode was in de afgelopen 125.000 jaar. Door een combinatie van uitstoot en ontbossing zit de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer op een niveau dat ongeveer 2 miljoen jaar niet is gezien.
Water is een van de meest fundamentele menselijke behoefte. De klimaatverandering vormt echter een groot risico vanwege:
de sterke afname van hernieuwbaar oppervlaktewater en ondergrondse waterhulpbronnen in de meeste droge subtropische regio’s, waardoor de rivaliteit om water tussen de sectoren zal verergeren; op de hoge breedtegraden zullen de waterhulpbronnen daarentegen juist toenemen
het grotere risico op overstromingen als gevolg van de grotere frequentie en intensiteit van extreme neerslagsituaties
de teruglopende beschikbaarheid van water in bergregio’s zoals de Andes en de Himalaya, door het kleinere volume water dat in de gletsjers en de ijskap is opgeslagen
de verminderde waterkwaliteit
de grotere risico’s op ondergelopen land, overstromingen en erosie aan de kust en in lager gelegen gebieden, als gevolg van het stijgende zeeniveau