In de 16e eeuw waren enorme, vaak witte kragen in de mode. Door met een vork te eten was het makkelijker om de kragen schoon te houden.
Ook de toename van de hygiëne was een reden dat mensen met een vork gingen eten. De mensen wilde geen vieze, vetten handen meer. Vroeger gebruikten mensen geen bestek.
In het Duits ontwikkelde de betekenis zich vanuit 'wat samen gestoken is' [16e eeuw] tot 'etui met mes, vork en lepel'.
De etymologie is verwant met die van bestek. In de Middeleeuwen kwamen al messen en lepels (van hout en later van tin) voor.
Vroeger bestond er geen bestek en was het de normaalste zaak van de wereld om met je handen te eten.
Het eetgerei heeft dus een hele ontwikkeling ondergaan om tot het moderne bestek van vandaag te komen.
De lepel is de oudste vorm van bestek. Er zijn lepels teruggevonden in de Oude Steentijd. De mensen uit de prehistorische tijd gebruikten waarschijnlijk schelpen of stukjes hout als lepels.
In de eerste eeuw
ontwierpen de Romeinen twee soorten lepels: de cochleari, speciaal
voor soep en zacht eten en 
de ligula, voor schelpdieren en eieren.
Deze hadden een puntige, ovale bak en een versierd handvat.
Mensen in Engeland waren waarschijnlijk geïnspireerd door deze ontwerpen tijdens de Romeinse bezetting van Engeland. De vroegste Engelse lepels zien eruit alsof ze een voorbeeld namen aan de ligula en de cochleari.
Ook Italiaanse lepels uit de middeleeuwen volgden nog het Romeinse voorbeeld. Eerst werden ze van hout gemaakt, maar later werden andere materialen zoals metaal gebruikelijk.
Tegenwoordig worden ze ook vaak gemaakt van kunststof.
Messen werden ook al sinds de prehistorie gebruikt, niet alleen als bestek, maar ook als wapens of gereedschap.
Hiervoor gebruikte de oermens materialen als hout, beenderen en horens. Later ontdekte men het vuursteen. Vervolgens leerde men metaal te bewerken, wat natuurlijk veel minder breekbaar was dan steen.
Klik hier om naar de vorige pagina te gaan
Antieke messen
Dankzij de Romeinen werd ijzer in grote hoeveelheden geproduceerd waardoor er een grote variatie aan gespecialiseerde messen ontstond.
Toen men messen aan tafel ging gebruiken, leken ze altijd een potentieel gevaar. Dat is waarom koning Lodewijk XIV van Frankrijk besloot dat alle puntige messen verboden waren aan tafel en dat mespunten bot moesten zijn om geweld te verminderen.
Daarna gingen ontwerpers de punten nog breder en botter maken, zodat je het mes haast als een lepel kon gebruiken. Op die manier kon je eten dat van je vork was gevallen, opscheppen met je mes.
Toen echter meer tanden werden toegevoegd aan vorken, verloren messen de brede, gebogen punten.
Vorken werden voor het eerst gebruikt in de tijd van de oude Grieken. Ze waren vrij groot met twee tanden die hielpen bij het snijden en opdienen van vlees.
De tanden voorkwamen dat het vlees draaide of bewoog tijdens het snijden.
Later werden vorken overgenomen in Italië en Frankrijk.
In het jaar 1608 bracht een Engelsman de vork terug naar Engeland. Ze vielen hem op tijdens zijn reizen. De Engelsen vonden vorken eerst maar stom en onnodig; ze vroegen zich af waarom iemand vorken nodig zou hebben als je gewoon met je handen kunt eten.
Uiteindelijk begonnen rijke mensen vorken te gebruiken en in het midden van 17e eeuw werden vorken beschouwd als modieus.
Men begon ook grotere vorken te ontwikkelen met extra tanden, zodat eten minder makkelijk zou vallen.
In de 19e eeuw kwam er een grote groei van het aantal modellen vorken. Dankzij de toegenomen welvaart en de grote zilverproductie kon de tafel gedekt worden met natfruitvorken, opschepvorken, dessert- en hors d´ oeuvrevorken, visvorken, enzovoort
Hoe normaal we het nu dus ook vinden om met mes en vork te eten, dat was niet altijd het geval. Met name vorken werden zelfs lang als pretentieus gezien en men vond een mes en lepel dus voldoende om mee te eten.
Kortom, het bestek evolueerde van handen, naar stukjes hout, naar allerlei verschillende soorten eetgerei. Je vingers blijven schoon, maar het levert ook meer afwas op!
Klik hier om naar de vorige pagina te gaan
Bestek is het geheel van alle messen, vorken en lepels, dat aan tafel wordt gebruikt.
Een couvert is het woord dat in de horeca wordt gehanteerd voor het nodige eetgerei per gast, meestal in een ruimere betekenis dan bestek.
Tegenwoordig wordt het bestek vooral gemaakt van roestvast staal, ook wel RVS genoemd. Roestvast staal bestaat uit een combinatie van materialen. De meestvoorkomende samenstelling is 18/10. Dit betekent dat het RVS bestaat uit 18% chroom en 10% nikkel.
De vork als onderdeel van het bestek ontstond in de 16e eeuw in de hogere sociale klassen. In de 15e eeuw werd de (drietandige) vork nog beschouwd als een instrument van de duivel. Een (tweetandige) vork werd alleen gebruikt bij het snijden van vlees.
Een standaard bestekset is over het algemeen 6-delig. Heb je dus een gezin dat uit 4 personen bestaat, zou je zomaar eens in de “problemen” kunnen komen als je bijvoorbeeld lekker geluncht hebt. Je zal dan óf meteen de vaatwasser moeten laten draaien of zelf je bestek af wassen voor het avond eten.
Bestek dat je als eerst gaat gebruiken, plaats je aan de buitenkant. Het bestek voor je salade of voorgerecht ligt dus het verst van het bord af.
Het bestek voor het hoofdgerecht ligt het dichts bij het bord.
Het woord 'vork. ' Deze naam is afkomstig van het Latijnse woord furca wat 'twee– of drietandig werktuig of wapen' betekent, zoals bijvoorbeeld een hooivork. De eerste vorken waren vrijwel altijd tweetandig en werden vooral gebruikt als een soort spiesen. Vork - Zelfstandignaamwoord 1. aftakking van een boomtak of van een weg 2. (gereedschap) (huishouden) voorwerp bestaande uit een greep en (meestal 3 of 4) tanden, waarmee vast voedsel wordt gegeten ♢ Hij at zijn frietjes met een vork.
Wanneer het eten wordt voorgesneden en in kleine stukjes op tafel komt, dan is een mes niet nodig. Maar het eten blijft warm en je wilt de kleine stukjes toch uit de kokendhete saus kunnen vissen zonder te knoeien. In Azië kozen ze als oplossing voor stokjes, bij ons kwam de vork in zwang.
Taartvork - een drietandige vork voor gebak. Een tand is vaak wat dikker, zodat die ook als een soort mesje kan worden gebruikt. Deze tand mag niet scherp zijn, want dan kan de vork niet meer in je mond! Cocktailvork - ongeveer even groot als een taartvork, maar meestal met 4 gelijke tanden.
Etiquette.
De vorken liggen aan de linkerkant, messen en lepels aan de rechterkant. Zorg dat de snijzijde van het mes naar binnen wijst. Het bestek voor het nagerecht ligt altijd horizontaal boven het bord. Het lepeltje wijst dan met de bovenkant naar links, terwijl het vorkje met de bovenkant juist naar rechts wijst.
Je begint met het bestek dat het verste van de borden af ligt. Vorken mogen links, messen en lepels rechts. De scherpe kant van de messen wijzen richting het bord. De vorken leg je als een soort van dakpannen naast elkaar.
De visvork heeft een inkeping, zodat de graat beter verwijderd kan worden. Als u geregeld vis eet, mag dit bestek eigenlijk niet ontbreken.
Klik hier om naar de vorige pagina te gaan
Soorten lepels:
soeplepel.
dessertlepel (ook wel paplepel genoemd)
opscheplepel.
pollepel.
juslepel (ook wel sauslepel genoemd)
theelepel.
ijslepel.
Een andere betekenis van bestek is er een met een aantal belangrijke functies.
Zo dient een bestek als:
zakelijk en juridisch bewijs;
communicatiemiddel;
uitgangspunt voor een verantwoorde calculatie en raming;
leidraad voor de uitvoering;
prestatiebeschrijving;
controlemiddel.
Nog een ander woord voor bestek is beraming, bestek, draaiboek, grondtekening, ontwerp, ontwerptekening, opzet, ordinantie, planning, plattegrond, programma, projectie, schema, schets, tijdsindeling. programma (zn) : bestek, draaiboek, overzicht, plan, planning, richtsnoer, rooster, schema, tijdschema, tijdsindeling, voornemen, werkschema.
Doel van een bestek is de nauwkeurige beschrijving van de werken, met alle relevante inlichtingen m.b.t. de uitvoering en het verloop van de werken, rechten en plichten van de verschillende partijen, de te gebruiken materialen, de regeling van de werkzaamheden.