Tegenwoordig kunnen we steden herkennen aan een driecijferig nummer. Zo hoort 020 bij Amsterdam, 010 bij Rotterdam en 043 bij Maastricht.

Deze drie cijfers, het zogenaamde netnummer van een stad, werden ingevoerd in 1995 tijdens Operatie Decibel, een omvangrijke operatie waarbij zo'n 6 miljoen telefoonnummers werden omgezet naar nummers met 10 cijfers.

In 1881 werd in Amsterdam de eerste Nederlandse telefooncentrale in gebruik genomen. Op dat moment waren er slechts 49 abonnees die gebruik konden maken van de telefoon. Zij konden door een telefoniste met elkaar worden door verbonden. Deze telefonisten moesten alles handmatig doorverbinden.

Er kwamen steeds meer abonnees op het telefoonnetwerk. Dit was in 1960 opgelopen tot meer dan één miljoen abonnees.

Het werd steeds moeilijker om iedereen handmatig met elkaar te verbinden en daarom werden in 1962 de telefooncentrale in Nederland geautomatiseerd. Door middel van een kiesschijf, die rond deze tijd op bijna alle telefoons zat, konden bellers kiezen met welk nummer zij verbonden willen worden.

In 1928 werd het Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie omgedoopt tot het Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie (PTT).

Vanaf toen viel dus ook de telefonie onder de verantwoordelijkheid van de staat. De PTT had een monopolie op de telefoonmarkt.

Tot de invoering van netnummers in 1930 had elke stad telefoonnummers van één tot vijf nummers en het was enkel mogelijk om binnen de eigen stad te bellen.

Na 1930 was het ook mogelijk om met andere steden in contact te komen. Elke stad kreeg zijn eigen netnummer van vijf cijfers. Via een telefoniste kon je doorverbonden worden met een andere stad via het netnummer.

Operatie Decibel

Tussen 1962 (het jaar dat het telefoonnetwerk geautomatiseerd werd) en 1995 moest er voorafgaand aan iemands persoonlijke nummer eerst een netnummer worden gedraaid van vier of vijf cijfers. Verschillende netnummers behoorden samen tot één sector. In één sector zaten bijvoorbeeld de netnummers 05900 tot en met 05909. Deze sectoren vervielen in 1995 met een grote omnummeringsactie.

De omnummering kreeg de naam Operatie Decibel. Deci stond hiervoor het nummer 10, aangezien alle telefoonnummers vanaf nu tiencijferig werden, inclusief een driecijferig netnummer. Alle vijfcijferige netnummers die eerst binnen dezelfde sector vielen werden veranderd naar drie cijfers. Deze nummers werden op 10 oktober ingevoerd, de tiende dag van de tiende maand. Deze datum werd ook als marketinginstrument gebruikt door PTT met hun slogan; ‘Op tien oktober krijgt iedereen een tien.’

Voor zo’n zes miljoen huishoudens en bedrijven betekende dit dat zij een totaal ander telefoonnummer kregen.

Mensen kregen een omnummergids, waarbij ze konden zien welk nieuw telefoonnummer het oude had vervangen.

Klik hier om naar de vorige pagina te gaan

Ook kwam er een elektrisch apparaat op de markt dat automatisch het nieuwe nummer liet zien als je het oude had ingetoetst.

Dit apparaat heette de numculator en werd door PTT uitgebracht.

Operatie Decibel was volgens PTT nodig om te zorgen dat er in de toekomst genoeg telefoonnummers aangemaakt konden worden.

Rond dezelfde tijd kwamen ook de eerste mobiele telefoons op de markt. De mobiele telefoon heeft inmiddels in veel huishoudens de vaste telefonie vervangen.